Wat een prachtige rol is het om als stem ten dienste te staan van ‘kijk’-plezier voor mensen met een visuele beperking. Misschien is het geen kolfje naar de hand van ‘echte acteurs’, maar daar komt mijn achtergrond als voice-over helemaal tot zijn recht. Ik mag er nog eens echt ‘verteller’ zijn.
Zeker in recentere jaren is het vak ‘audiodescriptie’ (jawel, een vak apart!) wat geëvolueerd. Waar er vroeger puur zakelijk beschrijvende informatie tussen de dialogen gemikt werden, krijg je nu als stem iets meer vrijheid om de nuance op te zoeken. Zonder het hoofddoel van neutrale en vooral heldere ondersteunende informatie uit het oog te verliezen, mag je subtiel mee in een scene treden. Spannende passages krijgen een ander tempo en intensiteit dan vrolijke, je kan je er wel iets bij voorstellen.
Hoe klinkt dat?
Dit een fragmentje uit Blije Boerderij op AppleTV+, dat ik voor Option Media mocht voorzien van toegankelijke toelichting!
Fragment uit Blije Boerderij – Aflevering 1 – met audiodescriptie
Een paar andere producties waar je me in de AD-track kunt horen, zijn bijvoorbeeld films als Noise, Zooks, H4Z4RD, De Premier, Close en Girl. Maar ook heel wat series als Sergio over de Grens (VTM) of dubs als Blije Boederij (AppleTV+) worden tegenwoordig toegankelijker gemaakt met audiodescriptie waar ik al eens mijn stem voor leen.
Hoe zie je dat?
Hoe nemen we zo’n audiodescriptie op? Praktisch-technisch is het natuurlijk erg comfortabel en handig om dat in een externe studio te doen, zodat je meteen een technicus en regisseur hebt om ‘live’ kwaliteitscontrole te doen. Zulke sessies gaan altijd erg vlot, wat helpt om de flow en sfeer van de film vast te houden.
Maar het kan ook eenvoudigweg vanuit mijn eigen studio. Je bezorgt me het beeldmateriaal en een getimed script als tekstdocument of spreadsheet, en ik bezorg jou netjes de getimede en gemonteerde voicetrack. Dat kan als een wav-bestand, maar ook met een ‘AAF’ pakket om meteen als bewerkbaar klankspoor in je montagesoftware te importeren.
Al een tiental jaar leef ik me helemaal uit met acteerwerk voor films, animatieseries, of voice-over van reclame tot e-learnings. Maar dankzij mijn kinderen en af en toe een verlekkerend projectje op mijn pad, heb ik helemaal de smaak van gaming te pakken. Met ontelbare stemmetjes uit één keel, een pak technische achtergrond en een onstuitbaar enthousiasme sta ik klaar om jouw game mee leven in te blazen!
We kunnen en willen er niet meer omheen: terwijl de filmindustrie zich nog altijd opnieuw probeert uit te vinden na de pandemie, scheert de gaming sector steeds hogere toppen. Games zijn hèt middel om entertainment, maar ook informatie en educatie, bij het grote publiek te brengen. In de productieflow van spellen en platforms komt er ook meer en meer aandacht voor sound design en audio postproductie. En al die personages, van (boven)menselijke helden tot monsterlijke aliens, moeten ook leven in geblazen worden.
Voor een stemstuntman als ik zijn games natuurlijk geweldige kansen om eens goed ‘het beest uit te hangen’. Ik mocht al heel wat stemmetjes lenen aan Vlaamse producties in verschillende domeinen, van educatieve tools voor het onderwijs tot hilarische mobiele indie-games, zowel in het Vlaams als in het Engels. En vaak deed ik dat simpelweg vanuit m’n eigen studio, wat natuurlijk zowel praktisch als budgettair erg interessant kan zijn voor Belgische game ontwikkelaars.
Trouwens, denk je er als ontwikkelaar van een game aan om met steun van het VAF gaming fonds aan de slag te gaan, dan kan het voordelig zijn om je geld niet via online kanalen in het buitenland te besteden, maar je productiesteun – zoals voorgeschreven – hier in Vlaanderen te investeren. Ideetje misschien? 😉
Even in wat registers rommelen voor Derrick uit ‘Space Control’
Voorbeelden
VR – The Mask of the Pharaoh
Bij The Park Playground kun je je laten onderdompelen in een Egyptisch avontuur. Ik las de scripts solo in in mijn eigen professionele studio en bezorgde de klant Triangle Factory netjes opgeknipte clips die hij meteen aan de juiste cues kon toewijzen.
Trailer voor VR game The Mask of the Pharaoh, te spelen bij The Park Playground
Mobile – Space Control – Engelse gekte
Voor de trailer van het knettergekke indie game Space Controlvan het Kortrijkse MoonMonster Studio’s voorzag ik de bizarre figuren als Grand Inquisitor Flurg, zijn assistentje Derrick en een ‘Glebglub’ van stemmetjes. Deze opname gebeurde met live regie over internet: de verantwoordelijke voor het sound design kon me dus persoonlijk briefen en regisseren tijdens de sessie.
Game Trailer Space Control
Arcadia – De Watergroep
Mag het iets serieuzer? Dan heb je ook educatieve games die heel waardevol kunnen zijn, zeker als je ze met gevarieerd acteerwerk extra aantrekkelijk kunt maken voor je doelpubliek. Ik las al heel wat modules in voor uitgeverijen als Zwijssen, Van In of Plantyn. De resultaten daarvan zitten natuurlijk op gesloten leerplatformen, maar soms zijn er ook leuke projecten voor het grote publiek.
Eentje daarvan was Arcadia, een leuk leerplatform over drinkwater van De Watergroep. Solo ingelezen voor composer en sound designer Tom Bleys.
Flapstaart, Alexander en Rachid ingesproken in één solo sessie thuis.
Alle registers, ook in het Engels!
Zoals je hierboven al kunt horen, draai ik m’n hand niet om voor Engelse scripts, die ik volstrekt als een native inspreek (VS, UK… en accenten en spraakgebreken naar believen!).
Een mooi voorbeeldje daarvan dan weer, is de VR game Gazzlers van BoltBlaster Games. Je hoort me als Phil, de irritante sidekick die je in het korrelig Vlaams en het Boston-achtig Engels doorheen je avontuur loodst. En wat een avontuur was het voor mij: enkele honderden inzetjes – deels met live online regie van de ontwikkelaars – in mijn studio opgenomen, gemonteerd en geëxporteerd tot individuele klankbestanden die rechtstreeks konden importeren. Een combinatie van creatieve en technische uitdagingen, geflipt plezant!
Studio pret
Heb je je eigen audio setup met inspreekcel? Dan is het eens zo tof om echt samen in de studio te kruipen. Je sluit me gewoon een paar uur op in zo’n hok en dan heb jij volledige controle over wat eruit komt!
Een paar jaar geleden heb ik me zo rot geamuseerd met Jef Aerts (Audiobender) voor een demo die hij maakte in WWise. Klik hier voor de volledige video.
Fragmentje uit de video die Jef Aerts (Audiobender) maakte over zijn WWise demo van de game Cube.
Hit me!
Samen in de studio, ik die helemaal solo uit de bol ga, of een remote sessie waarin je me live regisseert over het internet? Mogelijkheden zat.
Heb je zelf een idee of project waar je wel eens over wil babbelen? Je weet me te vinden via mijn contactpagina!
Ik ga eerlijk zijn, het merendeel van mijn inleeswerk is vriendelijk, aaibaar, commercieel en soms zelfs zowaar zakelijk. En dat doe ik natuurlijk met veel plezier. Een goeie voice-over vergt ook elke keer een heel specifieke benadering. Iedere tekst is een uitdaging om betekenis tot leven te wekken, om heel technisch de juiste toon, kleur, intonatie en interpretatie te zoeken. En te geven.
Maar soms gaat al die techniek ook hand in hand met gewoon àlles geven. Verdomd hard onnozel doen. Gelukkig zijn er heel wat studio’s en regisseurs die naast de ‘mild-mannered’ VO ook de speelvogel in mij naar buiten weten te lokken voor een dubbing. En daarbinnen zitten nog heel wat verschillende euh… disciplines, zeg maar.
Een stem van vlees en bloed
Soms is je personage een ‘echte’ mens, in een ‘live action‘ oftewel echt gefilmde productie (bv. Soy Luna, Kleine Roy, Janneman Robinson…). Dat zijn vaak de moeilijkste opdrachten: alles moet zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst worden om het geloofwaardig te maken. Het komt zelfs aan op het juiste soort adempje (neus of mond? in of uit?) op het juiste moment en soms is eigenlijk de stilte belangrijker dan de tekst. Of is je personage een appel of een bord spaghetti aan het eten terwijl hij praat. Als je heel goed lusitert, kun je af en toe zelfs horen wat voor gezichtsbeharing of lippen iemand heeft!
Natuurlijk, figuurlijk
Soms moet je ook een mens spelen – of een mens-achtige figuur qua uiterlijk of gedrag – in een animatiefilm of -reeks. En die kan dan heel naturel en doordeweeks klinken, of juist venijnig en gemeen, en ook wel eens behoorlijk getikt…
Animatie is vaak wat vlakker dan live action, zelfs de meest fabelachtige 3D Pixar’s. Emoties zijn wat uitvergroot, ‘bekjes’ zijn beperkter in diversiteit en finesse dan bij een echte acteur. Dat geeft je wat speelruimte. Het doel bij een dubbing is altijd trouw te blijven aan het origineel, maar toch laat een geanimeerde figuur je meestal toe om wat meer zelf aan de slag te gaan met je personage en te kijken met de regisseur welke kant het uit kan gaan. Je mag al eens een accent imiteren, kiest of je hem een kelige korrel, een nasale kopstem of een holle bas toedicht en hoeveel melodie er in de tekst past.
Beestenwerk
En dàn heb je het echte ‘onmenselijke’ werk. Een dier, een robot, een monster, of een mengeling daarvan. Met een beetje geluk spreekt je personage echt en krijg je volzinnen die je kunt interpreteren. En met een ànder beetje geluk sta je tweeënvijftig afleveringen lang te keffen of te grommen en kom je telkens afgepeigerd met een krakende strot de sessie uit. Topsport is het!
Bovendien is het een uitdaging om de stem ook vol te houden. Enerzijds moet het fysiek mogelijk zijn om een stem te blijven spelen waarvan je niet weet of je ze nog in latere afleveringen nodig zult hebben. Een klein gastrolletje waar je het onderste voor uit de kan haalt, kan uitgroeien tot een stevige bijrol waar je nog ettelijke uren voor zult moeten staan brullen.
Daarnaast is het in sessies waar je verschillende kleine excentrieke rolletjes combineert soms lastig om je te herinneren hoe één bepaald personage ook weer moest klinken omdat je gaandeweg al vijf andere personages tussendoor van stem hebt voorzien… Net zoals met het inschatten van hoe intensief de rol wordt, helpt ook dan de regisseur én een engineer met een goeie boekhouding je op het juiste pad te blijven. Nochtans zijn de leukste sessies die waar ik geen half uur dezelfde stem moet spelen.
Demoreel Beesten, Bots & Monsters – Een compilatie van mijn beestigste werk.
